سلام دوست من به سایت نوای معطر الهی خوش آمدید لطفا برای استفاده از تمامی امکانات

دانلود فایل , شرکت در انجمن و گفتگو با سایر اعضا در سایت ثبت نام کنید

فضيلت دعا و نيايش از ديدگاه قرآن 
و اذا ساءلك عبادى نى فانى قريب اءجيب دعوة الداع دعان فليستجيبوا لى و ليومنوا فى لعلهم يرشدون . (46)
چون بندگان من از دورى و نزديكى من از تو پرسند، بگو: من نزديكم ؛ نزديك تر از آنچه تصور كنيد؛ نزديك تر از شما به خودتان ، و نزديك تر از شريان گردن هايتان . چنان كه در جاى ديگر مى خوانيم : نحن اءقرب اليه من حبل الوريد. (47) يعنى : من دعاى دعا كننده را به هنگامى كه مرا مى خواند، اجابت مى كنم . بنابراين بايد بندگان من دعوت مرا بپذيرند و به من ايمان آورند، باشد كه راه خود را پيدا كنند و به مقصد برسند.
در اين آيه ى شريفه هشت مطلب درباره ى دعا نهفته است :
1. در اين آيه ى كوتاه ، ضميرها به صورت متكلم آمده و خداوند هفت مرتبه به ذات پاك خود اشاره كرده ، و از اين راه ، هفت بار نهايت پيوستگى و قرب و ارتباط و محبت خود را نسبت به بندگان مجسم ساخته است ؛ و اين نكته در هيچ جاى قرآن نيست .
2. فرموده عبادى و نفرموده الناس ؛ يعنى وقتى بندگان من از تو بپرسند، نه همه مردم .
3. واسطه نياورده و نفرموده فانه قريب (پس به درستى كه او نزديك است .) بلكه فرموده : فانى قريب (پس بدرستى كه من نزديكم .)
4. خداوند نزديكى خويش به بندگان را با ان تاءكيد مى كند؛ يعنى بدانيد كه حتما من نزديكم .
5. قرب را با فعل نياورده ، بلكه با صفت آورده است ، تا ثبوت و هميشگى قرب را بيان فرمايد.
6. اءجيب را با فعل آورده ، تا نشان دهد، همواره و در هر حال و در تمام زمان ها دعايتان را اجابت مى كنم .
7. جواب را به اذا دعان مقيد فرمود: وقتى مرا بخوانند. و اين تكرار است ، زيرا قبلا فرمود: دعوة الداع (درخواست دعا كننده را استجابت مى كنم .) نكته ى اين تاءكيد و تكرار اين است كه مى خواهد بفرمايد: اگر از روى حق و حقيقت مرا بخواند، بدون هيچ شرطى اجابت را به همراه دارد. (48)
8. اجابت دعا مطلق و بى قيد و شرط نيست ، بلكه مقيد است ؛ چون فرمود: فليستجيبوا لى و ليؤ منوا بى .
و منهم من يقول ربنا اتنا فى الدنيا حسنة و فى الاخرة حسنة و قنا عذاب النار . (49)
و بعضى مى گويند: پروردگارا! به ما در دنيا و آخرت نيكى عطا كن و ما را از آتش دوزخ نگه دار!
در آيه شريفه درباره ى دعا هفت مطلب مطرح شده است :
1. برخى از مردم اعتقاد ندارند و آن را عملى لغو و بيهوده مى پندارند.
2. شروع كردن دعا با ربنا به استجابت نزديك تر است .
3. دعاى اجتماعى مؤ ثرتر از دعاى انفراديست .
4. درخواست سبب اعطا و نزول بركات و رحمت الهيست ، همان طور كه ابر سبب نزول باران است .
5. طلب سعادت و خوشبختى در دنيا و آخرت از خداوند.
6. در دعا بايد اميد و پناهگاه انسان فقط خداوند باشد و از ديگران به طور كلى قطع اميد كرد.
7. دعا سبب دورى از آتش دوزخ و جهنم است .
فاذا ركبوا فى الفلك دعوا الله مخلصين له الدين فلما نجيهم الى البر اذاهم يشركون . (50)
هنگامى كه بر كشتى سوار مى شوند، خدا را اخلاص كامل مى خوانند و غير او از نظرشان محو و نابود مى شود، اما هنگامى كه آنها را از طوفان و گرداب رهايى مى بخشد و به خشكى مى رساند، باز مشرك مى شوند.
-***به ادامه ی مطلب مرا جعه کنید.....

نكاتى كه در اين آيه ى شريفه مطرح است ، عبارتند از:
1. دعا يك فضيلت است .
2. ذات آدمى با خدا پيوند ناگسستنى دارد، و خدا آشناست .
3. دعا و نيايش امرى فطريست .
4. انسان در هنگامه ى سختى ها و رنج ها به قدرت لايزال الهى پى مى برد و از او استمداد مى جويد.
5. انسان در هر حال (چه سختى و چه آسايش ) بايد به ياد خدا باشد.
6. حل مشكلات تنها به دست خداست ، لذا بايد از مردم قطع اميد كرد و به او پناه برد.
7. ارزش و شخصيت آدمى به دعاست ، و ترك آن مساوى با شرك و نابوديست .
و قال ربكم ادعونى اءستجب لكم ان الذين يستكبرون عن عبادتى سيد خلون جهنم داخرين . (51)
پروردگار شما گفته است كه : مرا بخوانيد، تا دعاى شما را اجابت كنم . كسانى كه از عبادت من استكبار مى ورزند، به زودى با ذلت و خوارى وارد دوزخ مى شوند.
در اين آيه ى شريفه درباره ى دعا پنج مطلب مطرح شده است :
1. دعا كردن محبوب خداست . او فرمان مى دهد كه دعا كنيد و اهل مناجات و راز و نياز باشيد.
2. بعد از دعا وعده ى اجابت داده شده است ، ولى مى دانيم اين وعده ، مشروط است ، نه مطلق .
3. دعا عبارت است و پاداش عبارت را دارد، و از نشانه هاى عبوديت و بندگيست ؛ بلكه مطابق پاره يى از روايات ، دعا بهترين عبادت است .
4. دورى كنندگان از دعا و نيايش ، مستكبرند و در صف مستكبران و خودكامگان هستند.
5. آنان كه اهل دعا و مناجات و راز و نياز نيستند، عذاب خواركننده ى دوزخ در كمينشان است .
يسئله من فى السموات و الارض كل يوم هو فى شاءن . (52)
تمام كسانى كه در آسمان ها و زمين هستند، همواره نيازهاى خود را از او مى خواهند و از وى سؤ ال مى كنند. هر روز خداوند در شاءن و كاريست .
نكاتى از اين آيه استفاده مى شود:
1. اين آيه نياز مستمر ما را به ذات پاك او روشن مى كند.
2. پرده هاى ياءس و نااميدى را از دل كنار مى زند، و چراغ اميد را روشن مى سازد.
3. غرور و غفلت را در هم مى شكند.
قل ما يعقبؤ بكم ربى لولا دعاؤ كم فقد كذبتم فسوف يكون الزاما . (53)
اى رسول ! به امت بگو: پروردگار من براى شما اجرى قايل نيست ، اگر دعاى شما نباشد. شما آيات خدا و پيامبران را تكذيب كرديد، و اين تكذيب ، دامان شما را خواهد گرفت و از شما جدا نخواهد شد.
بنابراين آنچه در پيشگاه خدا به انسان ارزش و قيمت و شخصيت مى دهد، همان ايمان و توجه به پروردگار و بندگى اوست .
و يستجيب الذين امنوا و عملوا الصالحات و يزيدهم من فضله و الكفرون لهم عذاب شديد . (54)
خداوند درخواست كسانى را كه ايمان آورده و عمل صالح انجام داده اند، اجابت مى كند، بلكه از فضل و كرم خود بر ثواب آنها مى افزايد و حتى مطالبى را كه درخواست نكرده ايد، به آنها مى بخشد؛ اما براى كافران عذابى سخت خواهد بود.
نكاتى در آيه مطرح شده است :
1. خداوند وعده ى اجابت دعا را داده ، و هيچ دعايى بى تاءثير نخواهد بود.
2. اجابت دعا بى قيد و شرط نيست ، بلكه مشروط به ايمان و عمل صالح است .
3. دعا عمل خير به شمار آمده ، و انسان را به مقامات عالى صعود مى دهد.
4. دعا نتيجه و مطلوب را به همراه دارد؛ بايد طلب كرد، تا رحمت و لطف خدا برسد.
5. دورى كنندگان از دعا، مستكبرند، و بر ايشان عذابى سخت مهياست .
يا ايها الناس اءنتم الفقراء الى الله و الله هو الغنى الحميد . (55)
اى مردم ! همه شما به خدا نيازمند هستيد؛ تنها خداوند است كه از هر كس و هر چيزى بى نياز و ستوده است .
نكاتى كه در آيه ى شريفه مطرح شده است ، عبارتند از:
1. ذات پاك الله مستجمع جميع صفات كماليه است .
2. غناى مطلق ، براى خدا، و فقر مطلق ، متعلق به انسان است .
3. شناخت و آگاهى انسان از فقر مطلق و نيازمندى همه جانبه اش و از غناى مطلق و بى نيازى خداوند، باعث نجات از رذايل اخلاقى و آراسته شدن به فضايل و مكارم اخلاقى مى گردد.
4. انسان ها نيازمند او هستند، نه غير او؛ لذا هرگز نبايد سر تعظيم و تسليم بر آستان غير او بگذارند و رفع نيازمندى خود را از غير او بخواهند، چون آنها نيز مانند خودش نيازمند و محتاجند.
5. اگر ارتباط انسان با خداوند لحظه يى قطع شود، هيچ و پوچ است . امام سجاد (ع ) در اين زمينه فرمود: خداوند! به اندازه ى يك چشم بر هم زدن ، مرا به حال خود وامگذار.
6. خداوند هم غنيست و هم حميد؛ يعنى در عين بى نيازى ، آن قدر بخشنده و مهربان است ، كه شايسته ى هر گونه حمد و سپاسگزاريست ، و در عين بخشندگى و بنده نوازى ، از همگان بى نياز مى باشد.
7. با اينكه فقر در عالم هستى جنبه ى عمومى دارد، به دو دليل در اين آيه تنها سخن از انسان ها و نياز آنان به خدا مطرح شده :
1. اگر انسان كه اشرف مخلوقات و خليفه ى خدا در اين جهان است ، سراپا نيازمند اوست ، بالطبع ، وضعيت بقيه ى موجودات روشن است ؛ و به تعبير ديگر، بقيه ى موجودات نيز در علت فقر، كه همان امكان وجود است ، با انسان شريكند.
2. هدف اين بوده كه انسان از مركب غرور پياده شود، و در همه حال چيز و همه جا به نيازش نسبت خدا توجه كند.
وءاتئكم من كل ساءلتموه ان تعدوا نعمت الله لاتحصوها ان الانسان لظلوم كفار . (56)
و از انواع نعمت هايى كه از او درخواست كرديد، خداوند به شما اعطا فرمود، كه اگر نعمت هاى بى انتهاى خدا را بخواهيد به شماره در آوريد، هرگز حساب آن نتوانيد كرد. با همه ى اينها، انسان سخت ستمگر است .
نكاتى كه در آيه ى شريفه مطرح شده ، عبارتند از:
1. هر چه را از خدا بخواهيم ، به ما نمى دهد؛ چون خداوند حكيم است و از روى مصلحت كار مى كند. و به تقاضاى نامعقول انسان پاسخ مثبت نمى دهد.
2. سؤ ال در جمله ى ماساءلتموه هم سؤ ال به زبان قال را شامل است و هم زبان حال را. (57)
3. نعمت هاى خدا بى انتها و نامحدود است . دعا و مناجات از بهترين آن نعمت هاست .
4. دعا و نيايش يكى از راه هاى سپاسگزارى و تشكر از نعمت هاى خداوند است .
و اءيوب اذنادى ربه اءنى مسنى الضر و انت اءرحم الراحمين فاستجبناله فكشفنا ما به من ضر و آتينا اءهله و مثلهم معهم رحمة من عندنا و ذكرى للعابدين . (58)
به ياد آور ايوب را، هنگامى كه پروردگارش را خواند و عرضه داشت : ناراحتى ، درد، بيمارى ، مشكلات و گرفتارى به من روى آورده است ؛ و تو ارحم الرحمينى . پس ما دعاى او را مستجاب كرديم و درد و رنجش را برطرف ساختيم ، و به لطف و رحمت خود، اهل و فرزندانش را با عده يى ديگر به مثل آنها به او عطا كرديم ، تا اهل عبادت ، متذكر لطف و احسان ما شوند.
در اين آيه ى شريفه چند مطلب مطرح شده است :
1. تكيه گاه و پناهگاه انسان در هر حال بايد خداوند باشد، چون حل مشكلات تنها به دست اوست .
2. در همه حال (چه سختى و چه راحتى ) بايد به درگاه خدا دعا كرد.
3. دعا هم دفع كننده ى بلاست ، و هم رفع كننده .
4. دعا سبب اعطاست ؛ همان طور كه اگر ابر نباشد، بارانى نخواهد بود.
5. خداوند دعاى مضطر را اجابت مى كند.
قال قد اءجيبت دعوتكما فاستقيما و لاتتبعان سبيل الذين لايعلمون . (59)
خداوند به موسى و برادرش هارون خطاب كرد: اكنون شما آماده ى تربيت و سازندگى جمعيت بنى اسرائيل شده ايد، دعايتان نسبت به دشمنانتان اجابت شده ؛ پس محكم در راه خود بايستيد و ثابت قدم باشيد و از انبوه مشكلات نهراسيد و در كار خود جدى و قاطع باشيد و هرگز در برابر پيشنهادهاى افراد نادان و از خدا بى خبر تسليم نشويد و از راه جاهلان نرويد، بلكه با شناخت و آگاهى كامل برنامه هاى انقلابى خود را ادامه دهيد.
نكات اين آيه :
1. تحقق دعا، غير از آن اوقات ممكن است دعاى بنده يى مستجاب شود، ولى به علل و عواملى لباس تحقق نپوشد.
2. دعا جاى كار و كوشش را نمى گيرد.
رب السجن اءحب الى مماتد عوتنى اليه و الا تصرف عنى كيدهن اءصب اليهن و اءكن من الجاهلين . (60)
پروردگار من ! زندان برايم بهتر است از آن گناهى كه مرا به آن دعوت مى كنند. اگر مكر و حيله ى اينها را از من دور نكنى ، به سويشان ميل پيدا خواهم كرد و از گروه جاهلان مى شوم .
و لاتفسدوا فى الاءرض بعد اصلحها و ادعوه خوفا و طمعا ان رحمت الله قريب من المحسنين . (61)
هرگز در زمين به فساد و تباهكارى برنخيزيد، بعد از آنكه اصلاح شده است . و خدا را با بيم و اميد بخوانيد، زيرا لطف و رحمت او به نيكوكاران نزديك است .
قل من ينجيكم من ظلمات البر و البحر تدعونه ، تضرعا و خفيفة لئن اءنجينا من هذه لنكونن من الشكرين - قل الله ينجيكم منها و من كل كرب ثم اءنتم تشركون . (62)
بگو اى پيغمبر! چه كسى شما را از تاريكى ها و سختى هاى بيابان و دريا نجات مى دهى ؟ گاهى كه او را به تضرع (آشكارا) و زارى (پنهانى ) مى خوانيد كه : اگر ما را از اين مهلكه نجات داد، هميشه شكرگزار او هستيم . بگو: خداست كه شما را از آن سختى ها نجات مى دهم و از هر هم و غم مى رهاند. باز هم به او شرك مى آوريد

پی نوشته:

1- شيخ صدوق ، امالى ، مجلس دهم ، ج 3، ص 37.
2- مجموعة ورام ، ج 2، 110.
3- سوره ى مريم ، آيه ى 59.
4- ديار عاشقان ، ص 82، ج 1.
5- شرح غررالعلم ، ج 2، ص 282 (از كتاب اسرار موفقيت سيد مرتضى مجتهدى ).
6- كلمة الرسول ، ص 115 (از ديار عاشقان ، ج 1، ص 273).
7- شروع تحقيقات : سال 79، اتمام كتاب : بهمن 81.
8- اصول كافى ، كتاب دعا، ج 4، ص 213.
9- سوره كهف ، آيه ى 28.
10- سوره ى نمل .
11- سوره اعراف ، آيه ى 55.
12- المراقبات .
13- سوره ى بقره ، آيه ى 107.
14- سوره ى مائده ، آيه ى 17.
15- سوره ى توحيد.
16- سوره ى آل عمران ، آيه ى 195.
17- سوره ى كهف ، آيه ى 30.
18- دعاى كميل .
19- سوره ى ص ، آيه ى 53.
20- سوره ى غافر، آيه ى 60.
21- بحار، ج 7، ص 234، حديث 33، از كتاب در محضر استاد سيد حسن ابطحى ، ج 1، ص ‍ 144.
22- نور الثقلين ، ج 3، ص 141 - تفسير نمونه ، ج 12، ص 41.
23- سفينة البحار، ج 1، ص 129، از تفسير نمونه ، ج 12، ص 45.
24- سوره ى فاطر، آيه ى 15.
25- سوره ى انعام ، آيه ى 133.
26- سوره ى مؤ من ، آيه ى 61.
27- سوره ى عبس ، آيه ى 17.
28- سوره ى ابراهيم ، آيه ى 34.
29- سوره ى علق ، آيه ى 6 و 7.
30- سوره ى بقره ، آيه ى 30.
31- سوره ى انعام ، آيه ى 165.
32- سوره ى اسراء، آيه ى 29.
33- در محضر استاد، ج 1، ص 182.
34- بحار الانوار، ج 70، ص 307، ح 34، از كتاب در محضر استاد، ج 1، ص 180.
35- سوره ى عنكبوت ، آيه ى 65.
36- سوره ى يونس ، آيه ى 12.
37- سوره ى غافر، آيه ى 60.
38- اصول كافى ، ج 3، ص 132.
39- غررالحكم ، ج 1، ص 3621.
40- سوره ى رعد، آيه ى 28.
41- بحار، ج 90، ص 304.
42- الارشاد، ص 240، به نقل از مجله ى حكومت اسلامى ، ص 145، سال هشتم شماره اول بهار 82، شماره پياپى 27.
43- مسائل اعتقادى ، ص 123، تاءليف شيخ محمد رضا مظفر.
44- الميزان ، ذيل آيه 56 سوره ى ذاريات .
45- مصباح المنير.
46- سوره ى بقره ، آيه ى 186.
47- سوره ى ق ، آيه ى 16.
48- تفسير الميزان ، ج 2، ص 30.
49- سوره ى بقره ، آيه ى 201.
50- سوره ى عنكبوت ، آيه ى 65.
51- سوره ى مؤ من ، آيه ى 60.
52- سوره ى الرحمن ، آيه ى 29.
53- سوره ى فرقان ، آيه ى 77.
54- سوره ى شورى ، آيه ى 26.
55- سوره ى فاطر، آيه ى 15.
56- سوره ى ابراهيم ، آيه ى 34.
57- تفسير نمونه ، ذيل آيه فوق .
58- سوره ى انبياء، آيه ى 84 - 83.
59- سوره ى يونس ، آيه ى 89.
60- سوره ى يوسف ، آيه ى 33.
61- سوره ى اعراف ، آيه ى 56.
62- سوره ى انعام ، آيه ى 64 - 63.
63- نهج الفصاحه ، ص 331.
64- نهج الفصاحه ، ص 331.

 

نام كتاب : كليد سعادت

نام مؤ لف : رحمت الله عرب نوكندى


نرم افزار صافات

امتیاز :

1 2 3 4 5

نتیجه : 0 امتیاز توسط 0 نفر مجموع امتیاز : 0