نام مركز پاسخ دهنده: تبيان  
 موضوع اصلي: امام زمان (ع)  
 موضوع فرعي: حضور ايشان در يك زمان در چند جاي مختلف  
سوال:
آيا امام زمان((عليه السلام)) مي تواند در يك زمان در چند جاي مختلف
 حضور يابد؟ اگر به چطور؟ و آيا وجه مشتركي بين او و بين خداوند وجود
 ندارد؟
جواب:
امام زمان((عليه السلام)) داراي قدرتي است از جانب خدا كه براساس آن
 مي تواند به طور سريع در جاهاي مختلف حضور يابد و اين با توجّه ولايتي
 كه امام از جانب خداوند بر جهان دارد چيزي نيست و اين مطلب گذشته از
 اينكه امكان پذير است براي افراد برگزيده اي حتّي غير از امام
 زمان((عليه السلام)) نيز تحقيق يافته كه با طي الارض از جايي به محل
 دوردستي نقل مكان مي كردند.
و اگر از طرف خداوند قدرت گسترده اي داشته باشد لازمه اش اين نيست كه
 نعوذبالله با خدا شريك شود زيرا امام هيچ چيز ندارد جز از ناحيه ي خدا
 و امام ذاتاً نيازمند و محتاج است و هر چه دارد از خداست گذشته از
 اينكه خداوند يك هستي مطلق و غير محدود است و احاطه به همه زمانها و
 مكانها دارد و امام چنين نيست از اين رو مي گوئيم امام در مكاني حاضر
 مي شود نه اينكه همواره حاضر است.
نكته اي كه در اين زمينه توجّه به آن لازم است اين است كه آن حضرت با
 وجود فقر ذاتي كه يادآوري شد از ناحيه خداوند كمالات وجودي گسترده اي
 به او افاضه شده است كه بر اساس آن به اذن خدا مي تواند در آفرينش
 تصرّف كند و اين كه بتواند در دقائقي در چند نقطه دور دست در جهان حضور
 يابد در جنب قدرت وي چيزي نيست. (بخش پاسخ به سؤالات )
----------------------------------------------------------------------

 

 نام مركز پاسخ دهنده: تبيان  
 موضوع اصلي: امام زمان (ع)  
 موضوع فرعي: حضور جسمي امام زمان (ع) در اجتماعات  
سوال:
آيا امام زمان (عج) در اجتماعات ما حضور جسمي دارند يا خير؟
جواب:
حضرت حجة(عج) قطعاً حضور جسمي دارند ولي چنان كه قرآن كريم نسبت به
 پيامبر اكرم فرمودند و اذا قرأت القرآن و جعلنا بينك و بين الذين
 لايؤمنون بالآخره حجاباً مستوراً(1) ترجمه: زماني كه قرآن قرأئت
 مي نمايي ما در ميان تو و كساني كه ايمان به آخرت ندارند پرده اي
 پوشيده و پنهاني قرار مي دهيم.
يعني وجود مبارك رسول(صلي الله عليه وآله) حضور داشتند ولي ديگران حضرت
 را نمي ديدند پس اين اصل كه كسي باشد ولي به امر حق از انظار پنهان
 باشد امري ممكن بوده و واقع نيز شده است.
و در صورت ديگر آن همان است كه در روايات بيان شده است كه حضرت حجة
 اروحناه فداه در ايام حج حاضر مي شوند مردم ايشان را مي بيند ولي
 نمي شناسند.
پس به هر دو صورت حضرت حجة(عج) حضور جسمي دارند منتهي يك بار اصلاً
 ديده نمي شوند يكبار هم ديده مي شوند ولي شناخته نمي شوند.
 
(بخش پاسخ به سؤالات )
ـــــــــــــــــــــ1 - بني اسرائيل، آيه 45. ـ14ـ 
----------------------------------------------------------------------

 

 نام مركز پاسخ دهنده: ستاد اقامه نماز  
 موضوع اصلي: امام زمان (ع)  
 موضوع فرعي: حوادث زمان ظهور  
سوال:
در عصر ظهور حضرت مهدي چه حوادثي اتفاق مي افتد
جواب:
در مورد ظهور حضرت مهدي عليه السلام حوادثي در قبل و بعد از
ظهور اتفاق ميافتد كه توضيح همه آنها وقت زيادي را ميطلبد. اما به هر
حال، همه مردم جهان در زمان ظهور، از نام و وجود حضرت اطلاع پيدا
ميكنند. عدهاي طرفدار و حامي حضرت هستند و عده ديگري دشمن آن
بزرگوار ميباشند اما به تدريج حكومت حضرت فراگير شده و تمام جهان را
فرا ميگيرد. از جمله حوادث اين است كه حضرت وارد حجاز و سرزمين
مكه شده و به ديوار كعبه تكيه داده و براي تمام مردم جهان سخنراني
مينمايند به گونهاي كه همه مردم جهان او را ميبينند (مثلا از طريق
تلويزيون و ماهواره و پخش مستقيم).
----------------------------------------------------------------------

 

 نام مركز پاسخ دهنده: مركز ابحاث العقائديه  
 موضوع اصلي: امام زمان (ع)  
 موضوع فرعي: حضرت مهدي (ع) و اصول اعتقادي  
سوال:
هل الاعتقاد بصاحب الزمان امر عقائدي ويعتبر من الاصول ام انه فرعي ؟ 
ان كان الجواب انه اصلا فالسؤال لابد من طاعته اذ كما يجب طاعة الله
 فهذا من ذاك واما ان كان الجواب بليس اصلا فما معني الوجود اصلا وما
 معني الخلافة فصلا و الخلق عدلا و قسطا. 
جواب:
الاخ المحترم
السلام عليكم ورحمة الله وبركاته
الضروري من العقيدة علي قسمين : 
1ـ ضروري الاسلام , وضروريات الاسلام معلومة , من أنكر واحدة منها خرج
 عن الاسلام .
2 ـ ضروري المذهب , وهذا القسم من أنكر واحد منها خرج عن المذهب , لا
 عن أصل الاسلام .
والاعتقاد بالمهدي المنتظر (عجل الله فرجه) , إن كان معناه الاعتقاد
 بأصل فكرة المهدي (عليه السلام) وأنه من ولد فاطمة يخرج آخر الزمان
 فيملأها قسطاً وعدلاً بعد ما ملئت ظلماً وجوراً , فان هذا الاعتقاد من
 ضروري معتقدات الاسلام , لتواتر الأحاديث عند جميع المسلمين بمسألة
 المهدي المنتظر , ومن علم بهذا التواتر ثم أنكر , فان هذا يوجب تكذيب
 رسول الله (صلي الله عليه وآله) , وتكذيب رسول الله خروج عن الدين .
وأما الاعتقاد بأنه حي , والاعتقاد بغيبته , وعصمته , وإمامته من الله
 , فانه من ضروري المذهب , من انكره خرج بذلك عن المذهب , ولم يخرج عن
 الاسلام .
وبعد هذا التوضيح , فان الامامة أصل من أصول المذهب , تشمل الإمامة
 إمامة الأئمة الاثني عشر , وأنهم منصوص عليهم بالإمامة من رسول الله
 (صلي الله عليه وآله) , والرسول( لا ينطق عن الهوي إن هو إلا وحي يوحي
 ), فيكون حكم قولهم حكم قول رسول الله (صلي الله عليه وآله) في الحجية
 ووجوب الأخذ به وعدم جواز مخالفته .
وكل هذه التفاصيل يعود فهمها إلي أصل فهم الإمامة فهماً حقيقياً , وبعد
 فهم الإمامة الالهية فهماً مستنداً إلي الادلة من الكتاب والسنة والعقل
 , فسوف لا يبقي أي إشكال أو إبهام .
----------------------------------------------------------------------

 

 نام مركز پاسخ دهنده: مركز ابحاث العقائديه  
 موضوع اصلي: امام زمان (ع)  
 موضوع فرعي: حضرت مهدي (ع) و حضرت عيسي(ع)  
سوال:
لقد قرأت في القرآن الكريم في سورة آل عمران (46):(( ويكلم الناس في
 المهد وكهلاً ومن الصالحين ))
وفي آية رقم (55):(( إذ قال الله يا عيسي إني متوفيك ورافعك )),وتفسير
 الآية: أن سيدنا المسيح سيخرج آخر الزمان, لأنه رفعه الله سبحانه
 وتعالي وهو في سن الشباب, لذلك ذكر القرآن الكهولة وهي في حوالي سن
 الأربعين, أفلا يعني أن المنتظر المهدي هو المسيح عيسي إبن مريم حي
 يرزق حتي يشاءالله العلي القدير
إذ كيف يحكم الامام موجود وخصوصاً أن نعلم أن السيد المسيح سوف يخرج
 آخر الزمان, فالنبي ينزل عليه الوحي اما الامام فلا؟
جواب:
الأخ المحترم
السلام عليكم ورحمة الله وبركاته
قد ثبث في مصادر المسلمين ـ وهو من المتفق عليه ـ أن المهدي من ولد
 فاطمة, فهو إذن غير المسيح ابن مريم.
كما ثبت عند الفريقين أنّ عيسي ينزل ويصلي خلف الامام المهدي:
قال السيوطي في الحاوي للفتاوي ج2 ص167: صلاة عيسي خلف المهدي ثابتة في
 عدة أحاديث صحيحة بإخبار رسول الله وهو الصادق المصدق الذي لا يخلف
 خبره.
وفي الصواعق لابن حجر ص99 دعوي تواتر الأحاديث في صلاة عيسي خلف
 المهدي.
ومع تواتر الأخبار بتبعية عيسي للامام, فلا مجال للسؤال عن كيفية حكم
 الامام مع وجود المسيح, مضافاً إلي أنّ دين عيسي قد نسخ بالاسلام, وإلا
 للزم أن يحكم بدين المسيحية, وهو ضروري البطلان.
----------------------------------------------------------------------

 

 نام مركز پاسخ دهنده: تبيان  
 موضوع اصلي: امام زمان (ع)  
 موضوع فرعي: حضرت مهدي (ع) و سقوط حكومت  
سوال:
در تاريخ خوانده ايم كه هر حكومت و تمدني روزي سقوط مي كند، آيا امكان
 ندارد كه حكومت امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) هم روزي سقوط
 كند؟ يعني مردم به آن عادت كنند و از آن دلزده شوند؟
جواب:
چنين چيزي در زمان حكومت جهاني امام عصر "عجل الله تعالي فرجه الشريف "
 متصور نيست. زيرا حكومت ها يا به دليل ظلم و ستم و انحراف از اصول
 عدالت سقوط مي كنند و يا به دليل فريب مردم و دلزدگي آنها از حكومت. و
 اين عوامل در زمان حكومت جهاني حضرت مهدي "سلام الله عليه" محال است
افول و سقوط يك حكومت از دو ناحيه امكان دارد:
الف: زوال اركان حكومت به دليل ظلم و ستم و دور شدن از طريقه ي صواب و
 عدالت، كه نتيجه ي آن طغيان و قيام مردم عليه حكومت و يا هجوم بيگانگان
 و در نهايت سرنگوني حكومت است. بسياري از حكومتها كه در طول تاريخ
 سرنگون شده اند به همين دليل بوده است. مثلا در دوره ي اسلامي حكومت
 بني اميه به دليل بي عدالتي، توسط عباسيون سقوط كرد و يا حكومت عباسيون
 كه با هجوم مغول ها نابود شد و يا حكومت ساسانيان در ايران كه با هجوم
 مسلمانان كاملا تسليم شد، زيرا ظلم و ستم به حدي بود كه مردم هيچ علاقه
 اي براي دفاع از اين حكومت ها نداشتند، بلكه به دنبال منجي يي مي
 گشتند. انقلاب اسلامي و سرنگوني حكومت شاهنشاهي نيز قيام مردم ايران
 عليه ظلم و ستم بود. تمام حكومت هاي ظالمانه با چنين وضعي مواجه شدند
 كه يا از درون پاشيدند و يا با هجوم بيگانگان به دليل پاشيدگي دروني و
 دلزدگي مردم، تسليم و نابود شدند.
ب: فريب مردم از راه تبليغات و دلزده كردن آنها از حكومت، چنانكه در
 زمان حكومت اميرالمؤمنين "سلام الله عليه" واقع شد. تبليغات سنگين
 مخالفين و جنگهايي كه بر امام (عليه السلام) تحميل شد اجازه ي فكر كردن
 را به مردم آن زمان نداد، گذشته از اينكه به دليل انحرافاتي كه در
 جامعه ي آن روز پيدا شده بود امام (عليه السلام) راضي به قبول حكومت
 نبودند زيرا مي دانستند كه خواص جامعه دچار انحرافات بسياري شده اند و
 اجراي عدالت درباره ي آنها باعث دردسرهاي فراوان براي حكومت مي شود و
 مردم هم به دليل دور 
افتادن از حقيقت اسلام ناب، توان مقاومت در برابر هجوم انحرافات و
 تبليغات منفي را ندارند،(4) كه در مجموع، نتيجه اي جز شهادت حضرت و
 پايان حكومت ايشان نبود. اما در حكومت جهاني حضرت ولي الله الاعظم
 "ارواح العاملين لتراب مقدمه الفدا"، مورد اول متصور نيست و به دليل
 اينكه مردم آگاه و عاقل شده اند و سطح عقل و علم مردم پيشرفت كرده است
 و حكومت واحد جهاني، اركان اصلي تبليغاتي و رسانه اي را در دست دارد و
 تمامي احكام اسلام و از جمله امر به معروف و نهي از منكر اجرا مي شود و
 چنين دلزدگي يي متصور نيست، مورد دوم نيز منتفي خواهد بود. البته درست
 است كه شيطان در آن زمان هم فعال بوده و برخي را نيز فريب مي دهد اما
 اكثريت مردم به دلايلي كه بيان شد راه حق را شناخته و فريب نمي خورند و
 دلزده هم نمي شوند. 
----------------------------------------------------------------------

 

 نام مركز پاسخ دهنده: تبيان  
 موضوع اصلي: امام زمان (ع)  
 موضوع فرعي: حضرت مهدي (ع) در روايات اهل سنت  
سوال:
نمونه اي از روايات اهل سنت درباره حضرت مهدي (عج ) را ذكر كنيد ؟
جواب:
رسول اللّه (ص ) فرمود : اگر يك روز از عمر جهان بيشتر نماند باشد خداي
 متعال آن روز را چنان طـولانـي خواهد كرد تا مردي از اهل بيت من و
 همنام من به حكومت برسد وزمين را پر از عدل و داد كند , چنانچه پر از
 ظلم و جور شده است . ( صحيح ترمذي , ج 2 , ص 46 ) , ( صحيح ابي داود ,
 ج 2 , ص 207 ) , ( مسند احمد بن حنبل , ج 1 , ص 378 ) و ( ينابيع
 الموده , ص 49 , ص 280 , ص 440 و ص 186 ) . از ام سلمه نقل كرده اند
 كه رسول اللّه (ص ) فرمود : مهدي از عترت من و از فرزندان فاطمه است ( 
 اسـعاف الراغبين , ص 134 )از ابن عباس نقل كرده اند كه رسول اللّه (ص
 ) فرمود : همانا علي امام امـت بـعـد ازمـن اسـت و از فرزندان او قائم
 منتظر مي باشد و هنگامي كه ظهور كند زمين را پر ازعدل و داد مي سازد ,
 چنانكه پر از ظلم و جور شده است ( ينابيع الموده , ص 494 )
----------------------------------------------------------------------

 

 نام مركز پاسخ دهنده: تبيان  
 موضوع اصلي: امام زمان (ع)  
 موضوع فرعي: توفيق ملاقات امام زمان (ع)  
سوال:
چه كنيم تا توفيق ملاقات امام زمان((عليه السلام)) را پيدا كنيم؟
جواب:
توفيق ملاقات امام زمان((عليه السلام)) تنها براي كساني است كه آن حضرت
 صلاح بدانند و به نظر مي رسد كه در دو مورد تحقق مي يابد:
1. كساني كه در شدّت و گرفتاري و بحرانهاي زندگي قرار مي گيرند و به آن
 حضرت توسّل پيدا مي كنند.(توسعه مصرانه و پيگير)
2.كساني كه در راه تهديد نفس و پيمودن صراط عبوديّت و بندگي خدا مجاهد
 و تلاشي پيگير و خالص داشته باشند. به ويژه اين كه عشق به لقاء آن حضرت
 و ديدار وي و سعي و تلاش در اين راه هم با آن ضميمه شود.
كسي كه بخواهد در اين راستا قرار گيرد لازم است به نكات زير توجّه كند:
1. در راه تحصيل عقايد و معارف حقّه اهل بيت عصمت و طهارت تلاش كند. و
 سعي كند تنها به معارف ديني از رهگذر ارشادها و رهنمودها و احاديث آنان
 توجّه كند و از راههايي كه دشمنان آنان ارائه كرده اند بر حذر باشد.
2. در تهذيب نفس و تزكيه اخلاق سخت كوشا باشد.
3. در احكام فرعي عملي همواره جديّت كند بر اساس محبّت شرعي عمل كند و
 از گناه و معصيّت سخت پرهيز كند.
4. به نماز اوّل وقت اهميّت بدهد و سعي كند نماز را با حضور قلب
 بخواند.
5. توسّل به چهارده معصوم مخصوصاً امام زمان((عليه السلام)) همواره در
 زندگي مورد توجّه وي باشد.
6. دعاي ندبه را با توجّه به مضامين آن با وضعي كه تناسب با آن مضامين
 است بخواند.
 ـ8ـ 
7. زيارات آن حضرت را مخصوصاً زيارت آل يسن و دعاي عهد در صبحها همواره
 بخواند.
8. دعا براي تعجيل فرج آن حضرت و درخواست توفيق ملاقات آن حضرت از
 خداوند مصرانه و پيگير داشته باشد.
 (بخش پاسخ به سؤالات ) ـ9ـ 
----------------------------------------------------------------------

 

حضرت اميرالمؤ منين على عليه السّلام وى فرزند ابوطالب شيخ بنى هاشم ، عموى پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بود كه پيغمبر اكرم را سرپرستى نموده و در خانه خود جاى داده و بزرگ كرده بود و پس از بعثت نيز تا زنده بود از آن حضرت حمايت كرد و شرّ كفار عرب و خاصه قريش را از وى دفع نمود. على عليه السّلام (بنا به نقل مشهور) ده سال پيش از بعثت متولد شد و پس از شش ‍ سال در اثر قحطى كه در مكه و حوالى آن اتفاق افتاد، بنا به درخواست پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم از خانه پدر به خانه پسر عموى خود پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم منتقل گرديد و تحت سرپرستى و پرورش مستقيم آن حضرت درآمد.(26) پس از چند سال كه پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم به موهبت نبوت نايل شد و براى نخستين بار در ((غار حرا)) وحى آسمانى به وى رسيد وقتى كه از غار رهسپار شهر و خانه خود شد، شرح حال را فرمود، على عليه السّلام به آن حضرت ايمان آورد(27) و باز در مجلسى كه پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم خويشاوندان نزديك خود را جمع و به دين خود دعوت نموده فرمود: نخستين كسى كه از شما دعوت مرا بپذيرد خليفه و وصى و وزير من خواهد بود، تنها كسى كه از جاى خود بلند شد و ايمان آورد على عليه السّلام بود و پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم ايمان او را پذيرفت و وعده هاى خود را در باره اش امضا نمود (28) و از اين روى على عليه السّلام نخستين كسى است در اسلام كه ايمان آورد و نخستين كسى است كه هرگز غير خداى يگانه را نپرستيد. على عليه السّلام پيوسته ملازم پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بود تا آن حضرت از مكه به مدينه هجرت نمود و در شب هجرت نيز كه كفار خانه آن حضرت را محاصره كرده بودند و تصميم داشتند آخر شب به خانه و آن حضرت را در بستر خواب قطعه قطعه نمايند، على عليه السّلام در بستر پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم خوابيده و آن حضرت از خانه بيرون آمده رهسپار مدينه گرديد(29) . و پس از آن حضرت مطابق وصيتى كه كرده بود، امانتهاى مردم را به صاحبانش رد كرده ، مادر خود و دختر پيغمبر را با دو زن ديگر برداشته به مدينه حركت نمود(30) . در مدينه نيز ملازم پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بود و آن حضرت در هيچ خلوت وجلوتى على عليه السّلام را كنار نزد و يگانه دختر محبوبه خود فاطمه را به وى تزويج نمود. و در موقعى كه ميان اصحاب خود عقد اخوت مى بست او را برادر خود قرار داد(31) . على عليه السّلام در همه جنگهاكه پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم شركت فرموده بود حاضر شد جز جنگ تبوك كه آن حضرت او را در مدينه به جاى خود نشانيده بود (32) و در هيچ جنگى پاى به عقب نگذاشت و از هيچ حريفى روى نگردانيد و در هيچ امرى مخالفت پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم نكرد چنانكه آن حضرت فرمود((:هرگز على از حق و حق از على جدا نمى شوند (33) .)) على عليه السّلام روز رحلت پيغمبراكرم 33 سال داشت و با اينكه در همه فضائل دينى سرآمد و در ميان اصحاب پيغمبر ممتاز بود، به عنوان اينكه وى جوان است و مردم به واسطه خونهايى كه در جنگها پيشاپيش پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم ريخته با وى دشمنند از خلافت كنارش زدند و به اين ترتيب دست آن حضرت از شؤ ونات عمومى بكلى قطع شد. وى نيز گوشه خانه را گرفت به تربيت افراد پرادخت و 25 سال كه زمان سه خليفه پس از رحلت پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بود، گذرانيد و پس از كشته شدن خليفه سوم ، مردم با آن حضرت بيعت نموده و به خلافتش برگزيدند. آن حضرت در خلافت خود كه تقريبا چهار سال و نه ماه طول كشيد، سيرت پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم را داشت و به خلافت خود صورت نهضت و انقلاب داده به اصلاحات پرداخت والبته اين اصلاحات به ضرر برخى از سودجويان تمام مى شد و از اين روى عده اى از صحابه كه پيشاپيش آنها ام المؤ منين ((عايشه و طلحه و زبير و معاويه )) بودند، خون خليفه سوم را دستاويز قرار داده سر به مخالفت برافراشتند و بناى شورش و آشوبگرى گذاشتند. آن حضرت براى خوابانيدن فتنه ، جنگى با ام المؤ منين عايشه و طلحه و زبير در نزديكى بصره كرد كه به ((جنگ جمل )) معروف است و جنگى ديگر با معاويه در مرز عراق و شام كرد كه به جنگ ((صفين )) معروف است و يك سال و نيم ادامه يافت و جنگى ديگر با خوارج در نهروان كرد كه به جنگ((نهروان )) معروف است و به اين ترتيب ، بيشتر مساعى آن حضرت در ايام خلافت خود، صرف رفع اختلاف داخلى بود و پس از گذشت زمان كوتاه ، صبح روز نوزدهم ماه رمضان سال چهلم هجرى در مسجد كوفه در سر نماز به دست بعضى از خوارج ضربتى خورده و در شب 21 همان ماه شهيد شد (34) . اميرالمؤ منين على عليه السّلام به شهادت تاريخ و اعتراف دوست و دشمن در كمالات انسانى نقيصه اى نداشت و در فضائل اسلامى نمونه كاملى از تربيت پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بود. بحثهايى كه در اطراف شخصيت او شده و كتابهايى كه در اين باره شيعه و سنى و ساير مطلعين و كنجكاوان نوشته اند، در باره هيچيك از شخصيت هاى تاريخ اتفاق نيفتاده است . على عليه السّلام در علم و دانش ، داناترين ياران پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و ساير اهل اسلام بود و نخستين كسى است در اسلام كه در بيانات علمى خود، در استدلال و برهان را باز كرد و در معارف الهيّه بحث فلسفى نمود و در باطن قرآن سخن گفت و براى نگهدارى لفظش دستور زبان عربى را وضع فرمود و تواناترين عرب بود در سخنرانى (چنانكه در بخش اوّل كتاب نيز اشاره شد). على عليه السّلام در شجاعت ضرب المثل بود و در آن همه جنگها كه در زمان پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و پس از آن شركت كرد، هرگز ترس و اضطراب از خود نشان نداد و با اينكه بارها و ضمن حوادثى مانند جنگ احد و جنگ حنين و جنگ خيبر و جنگ خندق ، ياران پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و لشكريان اسلام لرزيدند و يا پراكنده شده فرار نمودند، هرگز پشت به دشمن نكرد و هرگز نشده كه كسى از ابطال و مردان جنگى با وى درآويزد و جان به سلامت برد و در عين حال با كمال توانايى ، ناتوانى را نمى كشت و فرارى را دنبال نمى كرد و شبيخون نمى زد و آب به روى دشمن نمى بست . از مسلمات تاريخ است كه آن حضرت در جنگ خيبر در حمله اى كه به قلعه نمود، دست به حلقه در رسانيده با تكانى در قلعه را كنده به دور انداخت (35) . و همچين روز فتح مكه كه پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم امر به شكستن بتها نمود، بت ((هبل )) كه بزرگترين بتهاى مكه و مجسمه عظيم الجثه اى از سنگ بود كه بر بالاى كعبه نصب كرده بودند، على عليه السّلام به امر پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم پاى روى دوش آن حضرت گذاشته بالاى كعبه رفت و ((هبل )) را از جاى خود كند و پايين انداخت (36) . على عليه السّلام در تقواى دينى و عبادت حق نيز يگانه بود، پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم در پاسخ كسانى كه نزد وى از تندى على عليه السّلام گله مى كردند مى فرمايد((:على را سرزنش نكنيد؛ زيرا وى شيفته خداست (37) )). ابودرداى صحابى پيكر آن حضرت را در يكى از نخلستهانهاى مدينه ديد كه مانند چوب خشك افتاده است ، براى اطلاع ، به خانه آن حضرت آمد و به همسر گرامى وى كه دختر پيغمبراكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بود، درگذشت همسرش را تسليت گفت ، دختر پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود:((پسر عم من نمرده است بلكه در عبادت از خوف خدا غش نموده است و اين حال براى وى بسيار اتفاق مى افتد)). على عليه السّلام در مهربانى به زيردستان و دلسوزى به بينوايان و بيچارگان و كرم و سخا به فقرا و مستمندان ، قصص و حكايات بسيار دارد. آن حضرت هر چه را به دستش مى رسيد در راه خدا به مستمندان و بيچارگان مى داد و خود با سخت ترين و ساده ترين وضعى زندگى مى كرد. آن حضرت كشاورزى را دوست مى داشت و غالبا به استخراج قنوات و درختكارى و آباد كردن زمينهاى باير مى پرداخت ولى از اين راه هر ملكى را كه آباد مى كرد و يا هر قناتى را كه بيرون مى آرود وقف فقرا مى فرمود و اوقاف آن حضرت كه به صدقه على معروف بود در اواخر عهد وى ، عوايد ساليانه قابل توجهى (24 هزار دينار طلا) داشت(38) . (((ازکتاب شیعه در السلام)))

منابع:

26/ذخائرالعقبى (چاپ قاهره ، سال 1356) ص 58. مناقب خوارزمى (چاپ نجف ، سال 1385 هجرى ) ص 16 - 22. ينابيع الموده (چاپ هفتم ) ص 68 -72.

27//ارشاد مفيد (چاپ تهران ، سال 1377) ص 4. ينابيع الموده ، ص 122.

28/فصول المهمه ، ص 28 - 30. تذكرة الخواص (چاپ نجف ، سال 1383 هجرى ) ص 34. ينابيع الموده ، ص 105. مناقب خوارزمى ، ص 73 و 74.

29/فصول المهمه ، ص 34.

30/فصول المهمه ، ص 20. تذكرة الخواص ، ص 20 - 24. ينابيع المودة ، ص 65 - 63.

31/تذكرة الخواص ، ص 18. فصول المهمه ، ص 21. مناقب خوارزمى ، ص 74.

32/مناقب آل ابيطالب ، تاءليف محمد بن على بن شهراشوب (چاپ قم ) ج 3، ص 62 و 218. غاية المرام ، ص 539. ينابيع الموده ، ص 104.

33/مناقب آل ابيطالب ، ج 3، ص 312. فصول المهمه ، ص 113 - 123. تذكرة الخواص ، ص 172 - 183.

34/تذكرة الخواص ، ص 27. 35/تذكرة الخواص ، ص 27. مناقب خوارزمى ، ص 71. 36/مناقب آل ابيطالب ، ج 3، ص 221. مناقب خوارزمى ، ص 92. 37/نهج البلاغه ، جزء 3، كتاب 24. 38/مناقب ابن شهراشوب ، ج 4، ص 21 و 25. ذخائرالعقبى ، ص 67 و 121.

// نرم افزار حاوی:کتاب خانه ی دیجیتال از شرکت نور الزهرا//