---

اخلاق از ديدگاه عترت 
حضرت موسى بن جعفر عليه السلام مى فرمايد: الزم العلم لك ما دلك على صلاح قلبك و اظهر لك فساده . (27) ضرورى ترين دانش براى تو آن است كه خير و صلاح قلبت را به تو ارائه كند، و يا فساد و زشتى آن را بر تو آشكار نمايد. پيامبران الهى براى آن كه مردم را اصلاح كنند و با اخلاق انسانى ، آنان را تربيت نمايند، بنيان و اساس مكارم اخلاقى را در جهان پى ريزى كردند، و سجاياى اخلاقى و انسانى را بنيان نهادند، و كرامت نفس انسانى را به پيروان خود آموختند، و از فساد و فحشاء، ايشان را بر حذر داشتند. فلاسفه بزرگ اخلاق ، مخصوصا طرفداران سعادت فردى و اجتماعى ، كه داراى عقائد و اخلاق خاص انسانى مى باشند چنين مى گويند
سقراط مى گويد: 
انسان جوياى خوشى و سعادت است و جزاين تكليفى ندارد، اما خوشى به استيفاى لذات و شهوات به دست نمى آيد، بلكه بوسيله جلوگيرى از خواهشهاى نفسانى ، بهتر ميسر مى گردد. و سعادت افراد در ضمن سعادت جماعت است ، بنابراين ، سعادت هر كس در اين است ، كه وظائف خود را نسبت به ديگران بهتر انجام دهد. بنابراين دانش بشر، بايد او را به سوى سعادت سوق دهد، نه اينكه هر چه بيشتر و زيادتر به فساد آلوده اش نمايد.
نظريه اخلاقى ارسطو: 
ارسطو مى گويد: عمل انسان را غايتى است ، و غايت مطلوب انسان مراتبى دارند، آنچه غايت كل و مطلوب مطلق است ، مسلما سعادت و خوشى است ، اما مردم خوشى را در امور مختلف مى انگارند، بعضى به لذات راغبند، برخى به مال و جماعتى به جاه ، مگر آنكه همواره وظيفه اى را كه براى او مقرر است ، به بهترين وجه اجرا كند و انجام وظيفه به بهترين وجه ، براى هر وجودى ، فضيلت او است . پس غايت مطلوب انسان ، يعنى خوشى و سعادت ، با فضيلت حاصل مى شود. (28) 
دكارت در اخلاق مى گويد: 
اگر چه هر فردى از ما از افراد ديگر جداست ، وليكن چون تنها نمى توانيم زيست كنيم ، ناچار بايد منافع خود را تابع منافع حقيقى جماعتى ، كه جزء آنها هستيم بنمائيم و اگر كسى اين حس را داشته باشد كه صلاح كل ، مقدم بر صلاح جزء است ، مكارم والاء از او ظهور خواهد كرد، و حتى براى خدمت به ديگران جان خود را به خطر خواهد انداخت . خلاصه ، آن كه عمل انسان همواره بايد موافق عقل باشد و اگر چنين شود البته سعادت و خرسندى خاطر - كه مراد و منظور از علم اخلاق همان است - حاصل خواهد گرديد. (29) بعضى از فلاسفه ، طرفدار نيرومندى و هواپرستى و ضعيف كشى مى باشند و اخلاق انسانى را سدى بزرگ در سر راه لذائذ حيوانى و نفسانى مى شناسند.
نظريه فلسفى و اخلاقى نيچه : 
او مى گويد: خود را بايد خواست و خود را بايد پرستيد، و ضعيف و ناتوان را بايد رها كرد تا از ميان برود، و درد و رنج كاسته شود و ناتوان بر دوش توانا بار نباشد، و سنگ راهش نشود. نيچه مى گويد: مرد برتر آن است كه نيرومند باشد، به نيرومندى زندگى كند و هوا و تمايلات خويش را برآورد سازد، خوش باشد و خود را خواجه و خداوند بداند و هر مانعى كه براى خواجگى ، در پيش بيابد، از ميان بردارد، از خطر نهراسد و از جنگ و جدال نترسد. كاملا اخلاق ضد اسلامى و انسانى است كه نيچه از اخلاق اين چنين تعريف مى نمايد. اما اسلام دين برتر و آخرين اديان الهى و آسمانى است . مسئله اخلاق را از مسائل بنيادى معرفى كرده ، و تخلق به اخلاق حميده را بزرگترين عامل رستگارى و راه وصول به سعادت و خوشبختى معرفى كرده است ، و فساد اخلاقى و سيئات نفسانى را منشاء بدبختى مى داند. قرآن مى گويد: قد افلح من زكيها و قد خاب من دسها. خداوند متعال در سوره مباركه شمس پس از يازده بار سوگند پى در پى مى گويد: (هر كس در تزكيه نفس خود بكوشد، و ضمير خويش را از افكار بد و اخلاق ناپسند منزه سازد رستگار و سعادتمند است ، و آنكس كه انديشه هاى پليد و اخلاق ناپاك و ناپسند را از صفحه دل و خاطر نزدايد و دل را به راه فساد و گمراهى سوق دهد بدبخت و زيانكار خواهد بود.
نظريه اخلاقى امام على عليه السلام : 
امام على عليه السلام اخلاق و صداقت را دو عامل و سرآمد ايمان معرفى نموده و مى فرمايد: راءس الايمان ، حسن الخلق و التحلى بالصدق . (30) سرآمد تمام وظائف اخلاقى براى افراد با ايمان اين است كه خود را به صفات حميده و اخلاق پسنديده متصف و متخلق سازند و خويشتن را بزيور راستى و راستگويى بيارايند. بنابراين ، اهميتى كه اسلام براى اخلاق حميده قائل است ، هيچ مكتب و مذهبى آن اهميت را نداشته و نخواهد داشت . اسلام پاداش هر عمل شايسته را مبتنى به حسن خلق مى داند. امام صادق عليه السلام فرمود: آن الله تبارك و تعالى ليعطى العبد من الثواب على حسن الخلق كما يعطى المجاهد فى سبيل الله يغدوا و عليه و يروح . ، خداوند به بنده خود در مقابل حسن خلق ، پاداشى مى دهد همانند اجر مجاهد راه خود، كه روز و شب در فعاليت و كوشش باشند. در خطاب به بنى آدم فرمود: اى انسان : آفرينش و خلقتت زيباست ، سعى كن سيرت و خلقت را زيبا سازى . خداوند انسان را زيبا و نيكو آفريد، لكن اين انسان است كه بايد اخلاق شايسته كسب كند و خود را به زيور آن بيارايد. جرير بن عبدالله مى گويد: پيامبر خدا عليه السلام در خطاب به من فرمود: انك امرء قد احسن الله خلقك فا حسن خلقك . (31) اى جرير، خداوند تو را نيكو آفريد و شكل و نقش ظاهرت را زيبا آفريد است ، تو نيز با حسن خلق و زيبائيهاى اوصاف حميده ، صورت باطنى خويش را پسنديده و شايسته بساز. حسن خلق نفسانى و حسن خلق جسمانى است . حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود: حسن الخلق للنفس و حسن الخلق للبدن . (32) خلق نيكو و زيبا براى جان آدمى است ، و خلق نيكو براى بدن و جسم انسان است در حقيقت زيبائيهاى خلق و آفرينش با خداست . پس اى انسان سعى كن كه اخلاق حميده مربوط به نفست را تو بيافرينى و خود را زيبا و با سيرت شايسته بسازى . اخلاق اكتسابى و وراثتى : امام صادق عليه السلام فرمود: ، آن الخلق منيحه يمنحها الله عزوجل خلقه فمنه سجيه و منه نيه فقلت فايتها افضل ؟ فقال : صاحب السجيه هو مجبول لا يستطيع غيره ، و صاحب النيه يصبر على الطاعه تصبرا فهو افضلهما. (33) خلق خوب عطيه اى است كه خداوند به بندگان خود اعطا فرموده است . پاره اى از صفات خوب ، براى بعضى جنبه فطرى دارد و به طور طبيعى و وراثتى ، از آن برخوردارند. و براى برخى اكتسابى است كه بايد با نيت و اراده ، آن را تحصيل كنند. راوى مى پرسد كدام يك از اين دو افضل است ؟ امام صادق عليه السلام در پاسخ فرمود: كسى كه خلق با سرشتش آميخته شده باشد ناچار بر طبق آن عمل مى كند و طبعش بغير آن گرايش ندارد. ولى صاحب خلق اكتسابى ، براى نيل به فضائل اخلاقى بايد مشكلات را تحمل كند و به سختيهاى طاعت خداوند تن در دهد، تا بتواند شكل باطنى خود را بسازد و به خوى پسنديده متصف و متخلق گردد. البته اين افضل و برتر است . ارسطو مى گويد: فضيلت نفسانى يا اخلاقى بايد كسب شود و بدرجه عادت برسد، و عمل به آن شاق و دشوار نباشد، بلكه از روى رغبت و لذت و علم و اختيار واقع شود. و هر گاه اين شرايط فراهم آيد فضيلت ممدوح خواهد بود. به علم و دانش خود عمل كنيد. على عليه السلام فرمود: فان العالم العامل بغير علمه كالجاهل الجائر الذى لا يستفيق من جهله . (34) عالمى مه بر خلاف علم عمل مى كند همانند جاهل سرگردانى است كه خطا و صواب را نمى داند و از جهل و نادانى خويش بهوش نمى آيد. شاعر با بلاغت و فصاحت هر چه بهتر مى گويد:
بار درخت علم ندانم به جز عمل
 
با علم اگر عمل نكنى شاخ بى برى
 
دعوت مكن كه برترم از ديگران ، به علم
 
چون كبر كردى ، از همه دو نان فروترى
 
گر علم را بكار نبندى چه فايده
 
چشم از براى آن بود آخر كه بنگرى
 
نقش علم و اخلاق از ديدگاه جان ديوئى : 
جان ديوئى مى گويد كسانى كه مانند سقراط و افلاطون
معرفت و فضيلت را يكى مى داند و مدعى هستند هر كس مرتكب بدى شود از اين سبب است كه نيكى را نمى شناسد به عبارتى ديگر اخلاق را وابسته به دانش بشر مى داند مخالفان اين نظريه مى گويند عمل اخلاقى وابسته به دانش نيست بلكه ناشى از دواعى و عادات است چه بسا كسانى كه نيكى را مى شناسند ولى بدى مى كنند در عهد قديم ارسطو در همين باره به افلاطون تاخت و متذكر شد كه اخلاق براى خود فنى است مانند فن طبابت وقتى فايده دارد كه مورد استفاده علمى قرار گيرد همچنان كه پزشكى كه مشغول طبابت است با مردى كه نظرا" دردها و درمان ها را مى شناسد برابر نيست علم به نظريات اخلاقى نيز با عمل اخلاقى تفاوت دارد. (35) درست است كه علم و دانش بشر در شناخت فضائل و رذائل كمك مى كند ليكن آنچه كه بشريت را از فساد و فحشاء و منكرات نگه مى دارد علم و دانش نيست بلكه ايدئولوژى و مكتب است مذهب و ديانت ، مى تواند بيسواد و باسواد را از ضد فضيلت و ارزش حفظ نمايد تعهد اخلاقى و دينى وابسته به سواد و دانش بشر نيست هر چند علم در شناخت بدى ها و خوبى ها كمك آدمى است امام على (عليه السلام ) فرمود: رب العالم قد قتله جهله و علمه معه لاينفه . (36) چه بسا عالمى كه رفتار جاهلانه و كارهاى خلاف علمش مايه هلاكت او شده و دانائيش به وى نفع نرسانده است .
ارسطو و نقش عقل در اخلاق بشرى : 
عقل ، عامل مؤ ثرى در پيشرفت كارهاى اخلاقى است ارسطو مى گويد فضيلت انسان اين است كه وظيفه خود داند فعاليت نفس را با موافقت عقل به بهترين وجه انجام دهد اگر چنين كرد سعيد و خوشبخت خواهد بود علم اخلاق عبارت است از اينكه بدانيم براى آنكه فعاليت نفس به موافقت عقل انجام گيرد در احوال و موارد مختلف عمل ايشان چه بايد باشد يعنى چه وقت در چه مورد و چگونه عمل شود و نسبت به كه و براى چه عمل كند؟ روح انسان داراى دو جنبه است عقلانى و غير عقلانى ، عقلانى جنبه انسانيت است و غير عقلانى نيز دو جنبه دارد ،يك نفس نباتى يعنى قوه ناميه و ديگرى نفس حيوانى كه بر حسب طبع داراى شهوت ، غضب ،و ديگرى است . تمايلات غريزه آدمى را به عمل وامى دارد و اگر اعمال او با موافقت جنبه عقلانى واقع شود فضيلت است و اين نوع فضيلت را فضيلت انسانى يا اخلاقى گوئيم بنابراين دين و آئين الهى همين را گواهى مى دهد، عقل و خرد برترين راهنما و هدايت به سوى فضائل انسانى و اجتناب از هر گونه رذائل و مفاسد اخلاقى مى باشد.
رشد عقلانى در حكومت مهدى موعود (عج ) : 
ابوجعفر امام باقر (ع ) فرمود: اذا قام قائمنا وضع الله يده على رئوس العباد فجمع بها عقولهم وكملت به احلامهم . وقتى قائم ما قيام مى كند خداوند دست رحمت خود را بر سر مردم مى كشد بدين وسيله نيروى خرد و عقل آنان را به هم پيوند مى دهد و از اين راه عقلشان به كمال نهائى خود مى رسد از آنچه در اين فصل به نظرتان مى رسد اخلاق از ديدگاه قرآن و اهل بيت عصمت و طهارت است اميد است مورد عمل و بهره ورى همه شيفتگان حضرت مهدى موعود امام عصر حجه ابن الحسن العسگرى (عج ) قرار بگيرد و عنايات حضرت بقيه الله الاعظم شامل حال همه ما پيروان آن حضرت قرار گيرد .
اخلاق چون رزق تقسيم شده است : 
امام صادق (ع ) فرمود : آن الله تبارك و تعالى قسم بينكم اخلاقكم كما قسم بينكم ارزاقكم .براستى خداى تبارك و تعالى اخلاق را ميان شما قسمت كرده است چنانكه روزى شما را ميان شما تقسيم نموده است يعنى اخلاق در ازدياد روزى نقش مؤ ثرى دارد
نقش اخلاق حسنه ازدياد رزق و روزى : 
اميرالمؤ منين (عليه السلام ) فرمود :بسعه الاخلاق كيمياء الارزاق اخلاق نيكو و هر چه بيشتر و بهتر آن همچون كيمياى رزق و روزى است .
سخن حكيمانه حضرت على (ع ) : 
اذا بلغ المرء من الدنيا فوق قدره تنكرت اخلاقه .چون انسان بيش از اندازه قدر و منزلت خود از دنيا برخوردار گردد اخلاقش فاسد و زشت مى گردد قران مى فرمايد: آن الانسان ليطغى آن راه استغنى انسان هر آينه طغيان مى كند اگر مالدار و متمكن گردد .
در اخلاق از نظر بذل و بخشش از همه برتر باش : 
امام صادق فرمود: اذاخالطت الناس فان استطعت ان تخالط احدا من الناس الا كانت يدك العليا عليه فافعل فان العبد يكون فيه بعض التقصير من العباده و يكون له خلق حسن فيبلغه الله بخلقه درجه الصائم القائم .
چون خواستى با مردم مصاحبت و دوستى كنى تا بتوانى با كسى معاشرت مكن مگر آنكه بالا دست باشى در احسان و اعطاء از او جلوتر باش چرا كه چه بسا بنده اى را عبادت تقصير و كوتاهى باشد و خداوند به وسيله حسن اخلاق و خوشرفتارى او را به پايه و مقام روزه دار شب زنده دار مى رساند ارزش معنوى اخلاق حميده بسيار بالا و والا مى باشد
اخلاق دوستان به دشمنان عاريه داده شد : 
امام صادق فرمود: ان الله تبارك و تعالى اعدائه اعاره اخلاقا من اخلاق اوليائه ، ليعيش اوليائه مع اعدائه فى دولاتهم ، و فى روايه اخرى ، ولو ذالك لما تركوا وليا لله الا قتلوه .
راستى كه خداى تبارك تعالى بخششى از اخلاق دوستان خود را به دشمنانش عاريه داده تا دوستانش بتوانند با دشمنانش در موقع تسلط و دولت آنان زندگى كند و در روايت ديگر آمده كه :و اگر اين نبود دشمنان خدا دوستانش را مى كشتند.

27- مستدرك ، ج 1 الوسائل ج 2 ص 355
28- سير حكمت در اروپا ص 15 و 33 و 120
29- سير حكمت در اروپا ص 127
30- فهرست غررالحكم ص 94
31- سفينه البحار ج 1 ص 410
32- فهرست غررالحكم ص 95
33- كافى ج 2 ص 101
34- نهج البلاغه خطبه 90
35- lrnl
36- بحار ح 1 ص 99
37- سفينه البحار ص 410



درباره : مطالب وفایل های مذهبی , اخلاق ,

نمایش این کد فقط در ادامه مطلب برای قرار کد مورد نظر به ویرایش قالب مراجعه کنید
مطالب مرتبط
اگر کسی ادعا کند با دلایل عقلی وجود خدا را رد می کند باید چه جوابی به او داد؟
اربعین
سيّد محمدحسن طباطبائي ميرجهاني(2)
سيّد محمدحسن طباطبائي ميرجهاني(1)
امامت ، از اصول مذهب(سوال وجواب)
ائمه و پيشوايان اسلام
امامت در باطن اعمال
فرق ميان نبى و امام
امامت در بيان معارف الهيّه
قصه هاى زندگى فاطمه عليها السلام
داستانهاى ما
داستان های زیبا2
داستان های زیبای 2
داستان های زیبا 1
نامه رهبر معظم انقلاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی
زندگانی حضرت محمّد صلّى اللّه عليه و آله
قسم یا غیبت
عزّت و ذلّت در كربلا
جلوه هاى قرآن در كربلا
حركت امام حسين بر اساس قرآن
مصايب حضرت زينب (س ) در سرزمين كربلا و مصايب زينب (س ) در شب عاشورا ومصايب زينب (س ) در روز عاشورا
حضرت زینب(س) تا اربعین حسینی و.حضرت زینب(س) وامام حسین(ع)
فضایل حضرت زینب(س)
تولد و کودکی حضرت زینب(س)
فصل چهارم :حضرت عباس(ع) با رويدادها
فصل سوّم : ويژگيهاى روحى حضرت عباس(ع)
فصل دوّم :حضرت عباس (ع ) و ديدگاهها
چهل حديث گهربار منتخب از امام حسین(ع)
فصل هشتم :حضرت عباس (ع)بر كرانه علقمه
فصل ششم :حضرت عباس(ع) با نهضت حسينى
فصل پنجم :حضرت عباس(ع) كابوس هولناك معاویه
اصحاب فيل
اصحاب كهف
اصحاب اخدود
اصحاب سبت
اصحاب رس
قارون
تيه
انفاق در حال ركوع
جنگ موته

» سخنی از صدق وصفا »» جمعه 08 شهریور 1392
» اگر کسی ادعا کند با دلایل عقلی وجود خدا را رد می کند باید چه جوابی به او داد؟ »» سه شنبه 08 آذر 1401
» گریتینگ »» شنبه 14 اردیبهشت 1398
» کتاب یک چمدان خاطره »» چهارشنبه 28 فروردین 1398
» ۵ ترفند ساده برای تمیز کردن سینک ظرفشویی »» دوشنبه 07 آبان 1397
» ضرورت طراحی سایت حرفه ای »» شنبه 07 مرداد 1396
» مزایا و معایب طراحی سایت پارالاکس »» دوشنبه 26 تیر 1396
» اربعین »» شنبه 29 آبان 1395
» درازگودال ماریانا »» شنبه 29 آبان 1395
» آدانسونیا یا بائوباب »» شنبه 29 آبان 1395
» یون--سدیم »» شنبه 29 آبان 1395
» محمد بن موسی خوارزمی »» شنبه 29 آبان 1395
» دانلود Internet Download Manager 6.26 – نرم افزار دانلود منیجر IDM »» پنجشنبه 06 آبان 1395
» دانلود انیمیشن 6 ابر قهرمان دوبله فارسی با کیفیت عالیbig hero 6 2014 »» پنجشنبه 06 آبان 1395
» دانلود انیمیشن زندگی پنهان حیوانات The Secret Life of Pets 2016 با دوبله فارسی و لینک مستقیم »» پنجشنبه 06 آبان 1395
» دانلود فیلم بارکد با کیفیت اورجینال و لینک مستقیم »» پنجشنبه 06 آبان 1395
» فیلم بادیگارد با کیفیت 1080p و لینک مستقیم-nava1.rzb.ir »» پنجشنبه 06 آبان 1395
» دانلود انیمیشن رودنسیا و دندون شازده خانم با دوبله فارسی و کیفیت Rodencia and the Princess’ Tooth -HD »» پنجشنبه 06 آبان 1395
» 10 تاثیر مضر مواد مخدر بر بدن »» جمعه 22 آبان 1394
» وظایف قوه قضائیه چیست؟ درباره ی قوه ی قضاییه »» جمعه 22 آبان 1394
» درباره ی شرکت پست »» جمعه 22 آبان 1394
» انواع تقویم( -تقویم قمری-تقویم قمری شمسی-تقویم شمسی-تقویم جولیوسی-تقویم گرگوری--تقویم خورشیدی خیام:) »» جمعه 22 آبان 1394
» ویژگی رفتاری زنبور ها-زنبورها »» جمعه 22 آبان 1394
» موضوع تاثیر رسانه بر روی زندگی مردم »» جمعه 22 آبان 1394
» سيّد محمدحسن طباطبائي ميرجهاني(2) »» جمعه 08 آبان 1394
» سيّد محمدحسن طباطبائي ميرجهاني(1) »» جمعه 08 آبان 1394
» امامت ، از اصول مذهب(سوال وجواب) »» جمعه 08 آبان 1394
» ائمه و پيشوايان اسلام »» جمعه 08 آبان 1394
» امامت در باطن اعمال »» جمعه 08 آبان 1394
» فرق ميان نبى و امام »» جمعه 08 آبان 1394
» امامت در بيان معارف الهيّه »» جمعه 08 آبان 1394
» قصه هاى زندگى فاطمه عليها السلام »» دوشنبه 03 فروردین 1394
» داستانهاى ما »» جمعه 29 اسفند 1393
» داستان های زیبا2 »» پنجشنبه 28 اسفند 1393
» داستان های زیبای 2 »» چهارشنبه 27 اسفند 1393
» داستان های زیبا 1 »» چهارشنبه 27 اسفند 1393
» آمینو اسیدها »» سه شنبه 26 اسفند 1393
» موضوع حالات جوانی »» یکشنبه 24 اسفند 1393
» خلاصه حالات آخرين پيامبر و اشرف مخلوقات و فضایل »» جمعه 03 بهمن 1393
» نامه رهبر معظم انقلاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی »» جمعه 03 بهمن 1393